Zondag 21 september 2025 10.00 uur Gudulakerk ds. P. Wansink, dienst van Schrift en Tafel
Klik hier voor de liturgie; de Zondagsbrief wordt per mail verzonden.
Klik HIER om de uitzending thuis te volgen
Klik hier voor samenspraak online
De nieuwe Samenspraak is uit klik hier !
KerkBalans-Flyer-2025
Actie Kerkbalans
Uw bijdrage voor kerkbalans is welkom op bankrekening NL29 RABO 0373 7115 30
t.n.v. Protestantse Gemeente Lochem o.v.v. Actie Kerkbalans 2025.
Heel veel dank!
Kerkenraad en kerkrentmeesters van de
Protestantse Gemeente Lochem
‘Vanuit de diepte van de zee waait een vreemde mystieke wind over onze harde koppen. En zie: wij brengen een Rembrandt voort, een Van Gogh, een Vermeer. Vervoerden in de nuchterheid, zieners van het grenzeloze in de beperking mystici van het alledaagse leven’.
(Godfried Bomans)
Ditmaal geen Bijbelcitaat maar een uitspraak van Godfried Bomans die ik ergens las. De woorden bleven hangen. Bomans zal het wel specifiek over Nederlanders hebben met hun harde koppen en hun landje bij de zee. Maar ik trek het graag breder. Mensen hebben in onze tijd harde koppen. Het lijkt wel of we elkaar niet meer verstaan. Zo gaan we met harde hoofden en koude harten door de wereld en in ons land op weg naar weer nieuwe verkiezingen. Daar zou je soms wat moedeloos van kunnen worden.
Maar Bomans weet van meer dan alleen harde hoofden. Er waait vanuit de diepte van de zee een vreemde mystieke wind over die harde koppen en opeens komt er een Rembrandt, een Van Gogh, een Vermeer. Nederland is beroemd om zijn schilders. Maar ook nu weer trek ik het graag breder en wijder. Vanuit de diepte van de zee waait een vreemde wind. Het woord voor wind is in de Bijbel hetzelfde woord als dat voor geest. Gods Geest waait over het oerwater. Dat ervaart een mens nog steeds lopend langs de zee aan het strand. En van die geest moeten wij het hebben met onze harde hoofden en koude harten.
Want dan kan je vervoerd worden in nuchterheid, het grenzeloze zien in beperking. Prachtig. Geloven betekent naast andere dingen – vervoerd worden, ruimer zien, niet benepen, maar juist in onze beperkingen Gods werkelijkheid ervaren. Elke morgen opnieuw. Dat is echt een Godsgeschenk. De hemel raakt de aarde. Er waait een nieuwe, vreemde wind. Gods levendmakende Geest.
Paul Wansink
Ik las de uitspraak van Bomans in het nieuwe boek van Kees van Ekris, sinds 1 juli de scriba van onze landelijke kerk. Ik ken Kees van Ekris als een zeer inspirerende theoloog. Bij voldoende belangstelling zou ik met een aantal van jullie graag dat boek lezen en bespreken. Het bestaat uit een aantal interviews met Nederlanders uit de breedte van de samenleving. Een aanrader.
Kees van Ekris, De magie van het geloof. Theologie over bezieling en betovering. KokBoekencentrum 2025.
We leven in stormachtige tijden. Dat is bijna een cliché. We hebben een Amerikaanse president die door willekeur lijkt te worden gedreven en in elk geval vooral uit is op vergroting van zijn eigen rijkdom en het strelen van zijn eigen ego. Ook heerst er een Russische president die slechts denkt in termen van macht en bruut geweld en al evenzeer uit is op vergroting van zijn eigen rijkdom. De wereld lijkt in de macht van chaotische machten en demonen. In ons eigen land is het helaas niet veel beter met een kabinet dat een jaar lang niet in staat bleek tot enig constructief handelen. Een mens zou er moedeloos van kunnen worden en velen doen dat ook. Als ik gemeenteleden spreek, bespeur ik veel zorg, veel moedeloosheid en ook een soort berusting. Wij weten het ook niet meer.
De tekst die boven dit stuk staat komt uit het evangelie van Marcus. Daar stormt het letterlijk. Chaos heeft het bootje van de leerlingen in zijn greep. De leerlingen raken in paniek, maar zo niet Jezus, hij ligt te slapen. Een fascinerend beeld. Wij dreigen te vergaan, het stormt en het gaat tekeer in onze wereld, iedereen schreeuwt door elkaar. De leerlingen roepen dan ook: Meester kan het u niet schelen dat wij vergaan? Tja, zo voelen wij ons misschien wel in deze huidige tijd. Zou het hem niets kunnen schelen?
Dat beeld van de slaap blijft me bij. Betekent dat onverschilligheid? Of is er iets anders aan de hand. Leeft hij misschien vanuit een dieper vertrouwen? Zoals Oosterhuis ooit dichtte “Hij geeft het zijn beminden in de slaap”. Blijkt uit deze rust een innige relatie met de Eeuwige, een groot Godsvertrouwen? In elk geval: Jezus laat zich storen. En als hij wakker is, dan blijkt hij tot meer actie in staat dan wij. Hij spreekt de wind en het water toe. Nog zoiets. Zijn relatie met de schepping is van een andere orde. En wind en water verstaan hem. Volgt die prachtige zin uit de Bijbel die ik in een iets andere vertaling weergeef: En het werd volkomen stil. Dat is de stilte van de eeuwigheid, dat is de stilte van Gods aanwezigheid die ver voorbij onze chaos en onze onrust reikt. Dat we soms, even in die stilte mogen delen. Om dan weer vol vertrouwen op weg te gaan. Hij is ons al vooruit.
Paul Wansink
Als je zomaar iemand op straat vraagt naar de betekenis van de drie grote christelijke feesten: Kerst, Pasen en Pinksteren, dan is de kans vrij groot, dat Pinksteren het lastigste is. Vroeger kreeg je van gemeenteleden nog weleens het antwoord: Pinksteren is het feest van de uitstorting van de Heilige Geest. Dat werd zo geleerd. Maar ja, daarmee verplaatst het probleem zich: Want wat is de uitstorting van de Heilige Geest?
Ik begin liever dichter bij mijn eigen ervaring om het uit te leggen. In het leven van een mens en dus ook dat van mij heb je de concrete ‘aardse’ gebeurtenissen. Je wordt wakker, je staat op, je lichaam voelt nog wat stram, je gaat ontbijten, aan het werk, je ontmoet mensen. Het concrete leven is tastbaar, zichtbaar, te horen, te ruiken, kortom je zintuigen doen mee. Maar je hebt ook een ander soort ‘gevoel’, een ander soort ervaringen. Je wordt geraakt door een muziekstuk, of door het lage avondlicht, de aanraking van een mens ontroert je, zelfs kun je soms nadenken over waarom je er bent. En plotseling blijkt dat leven van jou veel meer dan alleen maar jouw lichaam. In alle culturen hebben mensen daar woorden voor gebracht. Overigens taal op zich is al een klein wonder. Maar goed de woorden voor dat meer van het aardse leven zijn bv ‘zielig of intellect, of ratio, of verstand. Een van de woorden die de Bijbel graag gebruikt is ‘geest’. Wij mensen hebben een geest, een levensadem om een ander woord van de Bijbel te gebruiken. En wat blijkt nu, God is Geest.
Die uitspraak komt van Jezus in een gesprek dat hij heeft met een Samaritaanse vrouw. Dat verhaal stond op het rooster voor 18 mei, maar ik had geen dienst, misschien dat ik er nog wel op terugkom. Het is een prachtig verhaal. Jezus wil duidelijk maken dat er in dat concrete leven van ons (hij heeft het o.a. over de partners van deze vrouw) altijd ook sprake is van een gericht zijn op God. En daar moet je niet te banaal over denken, want God is van een andere orde dan wij, Hij is Geest. Dat wil zeggen: je kunt hem overal ontmoeten, overal aanbidden zo blijkt in het gesprek, Hij is immers niet gebonden aan een vaste plaats, of een vaste tijd. Nu terug naar Pinksteren. Daar wordt de Geest van God ‘uitgedeeld’. De leerlingen van Jezus en dat zijn wij toch ook, delen in de gave van Gods Geest, die Heilig genoemd wordt om duidelijk te maken dat Gods Geest zuiver is, van barmhartigheid en goedheid doortrokken. Als gelovig mens mag je delen in die Goede geest. Jouw geest verbonden met de zijne. Dat is toch prachtig. Jij aarzelend, twijfelend en soms totaal in de wereld verdwaald mens deelt in Gods Geest. Wat een prachtige belofte. Ik zie uit naar Pinksteren.
Paul Wansink
