Een vaste burcht is onze God
(Lied van Maarten Luther bij psalm 46) Eind oktober, de 31e is het hervormingsdag. Vroeger werd die dag in menige Protestantse kerk nog gevierd. Tegenwoordig is het al heel wat
Lees verderBerichten van onze kerk
-
Diensten
Zondag 12 oktober 2025 10.00 uur RK Kerk Oecumenische Viering
Klik hier voor de liturgie; de Zondagsbrief wordt per mail verzonden.
De uitzending (alleen geluid) loopt vandaag via Kerkdienstgemist
https://kerkdienstgemist.nl/stations/588/events/event/15681530-202510121000
Klik HIER om de uitzending thuis te volgen
Klik hier voor samenspraak online
De nieuwe Samenspraak is uit klik hier !
KerkBalans-Flyer-2025
Actie KerkbalansUw bijdrage voor kerkbalans is welkom op bankrekening NL29 RABO 0373 7115 30
t.n.v. Protestantse Gemeente Lochem o.v.v. Actie Kerkbalans 2025.
Heel veel dank!
Kerkenraad en kerkrentmeesters van de
Protestantse Gemeente Lochem -
Een vaste burcht is onze God
(Lied van Maarten Luther bij psalm 46)
Eind oktober, de 31e is het hervormingsdag. Vroeger werd die dag in menige Protestantse kerk nog gevierd. Tegenwoordig is het al heel wat als je er als predikant in de zondag ervoor of erna enige aandacht aan besteedt. Dat komt natuurlijk mede door de toegenomen waardering voor de Katholieke traditie en de groei van de oecumene na de Tweede Wereldoorlog. We hebben geleerd dat we het als christenen samen moeten doen in deze wereld.
Maar dat is niet het hele verhaal. Ik vermoed dat ook de ’theologie’ van de reformatie en zeker ook die van Maarten Luther, de belangrijkste kerkhervormer, niet meer zo populair zijn. Die theologie vindt u prachtig samengevat in de eerste regel van Maarten Luthers beroemdste lied: ‘Een vaste burcht is onze God’. In de geloofsbeleving en ervaring van Luther stond God als een muur, een wal waarachter je kunt schuilen. Luther twijfelde aan van alles. Vooral aan zijn eigen geloof en hij zag de toekomst van de wereld soms somber in. Wie ooit depressief was vindt Luther aan zijn zijde. Maar al zijn twijfel en zijn zorg valt steeds weer weg als hij zich richt tot de eeuwige God. Die is betrouwbaar, die staat als een vaste burcht. En al het kwaad van deze wereld zal uiteindelijk wijken voor Gods overwinnende liefde in Christus. Dat staat als een huis. Zoals ook het lied van Luther staat als een huis.
Maar wij mensen van het begin van de 21e eeuw hebben wat meer twijfel over die God. Is Hij wel een vaste burcht? Is zijn weg in Jezus Christus niet ten diepste een kwetsbare weg? En wij aarzelen wat met al te grote woorden. Ik bespeur ook in onze tijd veel twijfel. Daar ligt een overeenkomst met Luther, in dat opzicht is hij heel modern. Voorzichtig zouden wij ons door Luther misschien kritisch kunnen laten bevragen of onze twijfel misschien niet iets te veel twijfel aan God is en vooral dat zou een echt kritische vraag van de hervormer aan ons kunnen zijn — of onze twijfel misschien niet iets te gemakkelijk uitgaat van de goedheid van ieder mens. Anders gezegd: Luther stelt in elk geval mij de vraag of we soms niet iets te hoog van de mens denken en te laag van God.
Misschien denkt u nu wel: wat een moeilijke praat. Toch hoop ik dat u iets herkent van de spanning tussen twijfel en vertrouwen. Rond hervormingsdag vind ik het mooi te beseffen dat we aan van alles kunnen twijfelen, maar dat we niet hoeven te twijfelen aan Gods goedheid en trouw. Die staat inderdaad als een vaste burcht en die zal het kwaad keren.
Paul Wansink
-
‘Vanuit de diepte van de zee waait een vreemde mystieke wind over onze harde koppen.’
‘Vanuit de diepte van de zee waait een vreemde mystieke wind over onze harde koppen. En zie: wij brengen een Rembrandt voort, een Van Gogh, een Vermeer. Vervoerden in de nuchterheid, zieners van het grenzeloze in de beperking mystici van het alledaagse leven’.
(Godfried Bomans)
Ditmaal geen Bijbelcitaat maar een uitspraak van Godfried Bomans die ik ergens las. De woorden bleven hangen. Bomans zal het wel specifiek over Nederlanders hebben met hun harde koppen en hun landje bij de zee. Maar ik trek het graag breder. Mensen hebben in onze tijd harde koppen. Het lijkt wel of we elkaar niet meer verstaan. Zo gaan we met harde hoofden en koude harten door de wereld en in ons land op weg naar weer nieuwe verkiezingen. Daar zou je soms wat moedeloos van kunnen worden.
Maar Bomans weet van meer dan alleen harde hoofden. Er waait vanuit de diepte van de zee een vreemde mystieke wind over die harde koppen en opeens komt er een Rembrandt, een Van Gogh, een Vermeer. Nederland is beroemd om zijn schilders. Maar ook nu weer trek ik het graag breder en wijder. Vanuit de diepte van de zee waait een vreemde wind. Het woord voor wind is in de Bijbel hetzelfde woord als dat voor geest. Gods Geest waait over het oerwater. Dat ervaart een mens nog steeds lopend langs de zee aan het strand. En van die geest moeten wij het hebben met onze harde hoofden en koude harten.
Want dan kan je vervoerd worden in nuchterheid, het grenzeloze zien in beperking. Prachtig. Geloven betekent naast andere dingen – vervoerd worden, ruimer zien, niet benepen, maar juist in onze beperkingen Gods werkelijkheid ervaren. Elke morgen opnieuw. Dat is echt een Godsgeschenk. De hemel raakt de aarde. Er waait een nieuwe, vreemde wind. Gods levendmakende Geest.
Paul Wansink
Ik las de uitspraak van Bomans in het nieuwe boek van Kees van Ekris, sinds 1 juli de scriba van onze landelijke kerk. Ik ken Kees van Ekris als een zeer inspirerende theoloog. Bij voldoende belangstelling zou ik met een aantal van jullie graag dat boek lezen en bespreken. Het bestaat uit een aantal interviews met Nederlanders uit de breedte van de samenleving. Een aanrader.
Kees van Ekris, De magie van het geloof. Theologie over bezieling en betovering. KokBoekencentrum 2025.
-
En het werd volkomen stil (Marcus 4,39)
We leven in stormachtige tijden. Dat is bijna een cliché. We hebben een Amerikaanse president die door willekeur lijkt te worden gedreven en in elk geval vooral uit is op vergroting van zijn eigen rijkdom en het strelen van zijn eigen ego. Ook heerst er een Russische president die slechts denkt in termen van macht en bruut geweld en al evenzeer uit is op vergroting van zijn eigen rijkdom. De wereld lijkt in de macht van chaotische machten en demonen. In ons eigen land is het helaas niet veel beter met een kabinet dat een jaar lang niet in staat bleek tot enig constructief handelen. Een mens zou er moedeloos van kunnen worden en velen doen dat ook. Als ik gemeenteleden spreek, bespeur ik veel zorg, veel moedeloosheid en ook een soort berusting. Wij weten het ook niet meer.
De tekst die boven dit stuk staat komt uit het evangelie van Marcus. Daar stormt het letterlijk. Chaos heeft het bootje van de leerlingen in zijn greep. De leerlingen raken in paniek, maar zo niet Jezus, hij ligt te slapen. Een fascinerend beeld. Wij dreigen te vergaan, het stormt en het gaat tekeer in onze wereld, iedereen schreeuwt door elkaar. De leerlingen roepen dan ook: Meester kan het u niet schelen dat wij vergaan? Tja, zo voelen wij ons misschien wel in deze huidige tijd. Zou het hem niets kunnen schelen?
Dat beeld van de slaap blijft me bij. Betekent dat onverschilligheid? Of is er iets anders aan de hand. Leeft hij misschien vanuit een dieper vertrouwen? Zoals Oosterhuis ooit dichtte “Hij geeft het zijn beminden in de slaap”. Blijkt uit deze rust een innige relatie met de Eeuwige, een groot Godsvertrouwen? In elk geval: Jezus laat zich storen. En als hij wakker is, dan blijkt hij tot meer actie in staat dan wij. Hij spreekt de wind en het water toe. Nog zoiets. Zijn relatie met de schepping is van een andere orde. En wind en water verstaan hem. Volgt die prachtige zin uit de Bijbel die ik in een iets andere vertaling weergeef: En het werd volkomen stil. Dat is de stilte van de eeuwigheid, dat is de stilte van Gods aanwezigheid die ver voorbij onze chaos en onze onrust reikt. Dat we soms, even in die stilte mogen delen. Om dan weer vol vertrouwen op weg te gaan. Hij is ons al vooruit.
Paul Wansink